Để góp phần định hướng, tuyên truyền kịp thời, đúng đắn về Đề án của Bộ Công an, chỉ đạo của Bộ Chính trị và Đảng ủy Công an T.Ư, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn đồng chí Thượng tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an chung quanh chủ đề này. Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Phóng viên: Dư luận đang rất quan tâm tới việc Bộ Chính trị vừa thông qua Đề án “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Xin đồng chí cho biết khái quát về cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của Đề án.

Thượng tướng Tô Lâm: Tổ chức, bộ máy của Công an nhân dân (CAND) từ khi thành lập đến nay là quá trình phát triển có tính lịch sử và đều xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự trong từng giai đoạn cách mạng; sau mỗi lần cải cách, kiện toàn được hoàn thiện hơn, đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của ngành Công an và sự phát triển của đất nước.

Đề án “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” là dựa trên quy định của Hiến pháp, Luật Tổ chức Chính phủ; các quan điểm của Đảng về xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước và xây dựng lực lượng CAND đã được đề ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; Nghị quyết số 04-NQ/TW ngày 30-10-2016 Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25-10-2017 Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25-10-2017 Về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. 

Đồng thời căn cứ vào kết quả tổng kết quá trình hình thành, phát triển, kế thừa có chọn lọc, phát huy những ưu điểm của tổ chức, bộ máy Bộ Công an trong hơn 70 năm qua.

Thượng tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an.

Phóng viên: Sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với lực lượng CAND được thể hiện như thế nào trong quá trình nghiên cứu, xây dựng và triển khai Đề án, thưa Bộ trưởng?

Thượng tướng Tô Lâm: Như đã nêu trên, quá trình nghiên cứu, xây dựng, triển khai Đề án đã bám sát và cụ thể hóa các quan điểm của Đảng về xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước, xây dựng lực lượng CAND; tranh thủ tối đa sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các đồng chí trong Đảng ủy Công an T.Ư, cấp ủy các địa phương; đồng thời huy động sự vào cuộc của toàn lực lượng Công an, nhất là các thế hệ cán bộ lãnh đạo chủ chốt, cán bộ lão thành; có sự phối hợp chặt chẽ, ủng hộ của các bộ, ban, ngành liên quan.

Mục tiêu kiện toàn tổ chức bộ máy Bộ Công an gắn với hoàn thiện cơ chế, đổi mới phương thức lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với CAND, bảo đảm thống nhất, xuyên suốt từ trung ương đến cơ sở; xây dựng và hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa Đảng ủy Công an T.Ư với các tỉnh ủy, thành ủy; kiện toàn Đảng ủy Công an T.Ư có cơ cấu, số lượng hợp lý; thống nhất thực hiện chế độ thủ trưởng đơn vị đồng thời là bí thư cấp ủy để lãnh đạo chỉ đạo kịp thời, hiệu quả các mặt công tác Công an.

Phóng viên: Đề nghị Bộ trưởng làm rõ những định hướng lớn và ý nghĩa, tác động của nó khi triển khai thực hiện Đề án là gì? Khái niệm “không tổ chức cấp trung gian”, “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở” được thể hiện cụ thể như thế nào?

Thượng tướng Tô Lâm: Những định hướng lớn của Đề án là: xây dựng tổ chức bộ máy Bộ Công an tập trung, thống nhất, chuyên sâu, tinh gọn đầu mối hoạt động hiệu lực hiệu quả, tăng cường cho cơ sở, theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”; không tổ chức cấp trung gian, nâng cao chất lượng các cục trực thuộc Bộ; sắp xếp, thu gọn các đơn vị sự nghiệp công lập, báo chí, y tế; sáp nhập 20 đơn vị Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với Công an các tỉnh, thành phố để bảo đảm gắn kết, phát huy tối đa nguồn lực trong thực thi nhiệm vụ. 

Xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy, trước mắt bố trí Công an xã chính quy tại các địa bàn trọng điểm phức tạp về an ninh, trật tự, tiến tới thực hiện thống nhất trong toàn quốc khi hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan.

Việc triển khai thực hiện Đề án là phù hợp các chủ trương, nghị quyết về đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, đổi mới tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, giảm tầng nấc trung gian trong điều hành; không làm ảnh hưởng đến chức năng, nhiệm vụ của CAND; tạo điều kiện thuận lợi nhất để bố trí, điều chỉnh lại lực lượng, tăng cường cho lực lượng trực tiếp chiến đấu, hướng về cơ sở và bố trí Công an xã chính quy; từ đó lực lượng Công an sẽ gần dân hơn, bám sát cơ sở hơn, nắm tình hình và giải quyết hiệu quả các vấn đề về an ninh, trật tự ngay từ cơ sở; khắc phục được sự chồng chéo, chia cắt, tăng cường cải cách hành chính; tạo điều kiện tốt hơn để tập trung đầu tư, hiện đại hóa trang bị, phương tiện chiến đấu.

Phóng viên: Bên cạnh sự đồng thuận, quyết tâm chính trị, mọi sự thay đổi đều có những khó khăn nhất định. Theo đồng chí, những khó khăn, lực cản lớn nhất trong quá trình đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của Bộ Công an hiện nay là gì?

Thượng tướng Tô Lâm: Việc Bộ Chính trị chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng và ban hành Nghị quyết về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là thận trọng, khách quan, khoa học, có sự thống nhất, đồng thuận của cả hệ thống chính trị, sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân và dư luận xã hội. 

Trước mắt, không có lực cản nào, nhưng sẽ có những khó khăn nhất định như: phát sinh những bất cập về hệ thống cơ sở pháp lý; khó khăn trong bố trí, sắp xếp đội ngũ lãnh đạo chỉ huy; việc thực hiện chế độ chính sách, ổn định tư tưởng, tâm tư tình cảm cho cán bộ, chiến sĩ...

Phóng viên: Dư luận quan tâm Bộ Công an đã chuẩn bị và dự kiến lộ trình như thế nào để triển khai, thực hiện Đề án? Chúng ta sẽ phải sửa đổi, hoàn thiện những Bộ luật, chính sách nào liên quan làm cơ sở cho việc thực hiện, thưa Bộ trưởng?

Thượng tướng Tô Lâm: Công tác chuẩn bị đã được Bộ Công an tập trung quan tâm ngay từ khi triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Nhiều chuyên đề lớn đã được tổ chức tổng kết như: quá trình hình thành, phát triển tổ chức, bộ máy của Bộ Công an từ khi thành lập đến nay, trong đó đánh giá mô hình tổ chức các cấp Công an; rà soát chức năng, nhiệm vụ trùng lặp, chồng chéo giữa Bộ Công an với các bộ, ngành, giữa các đơn vị, lực lượng trong Công an; nghiên cứu phương án kiện toàn tổ chức bộ máy của Công an cấp tỉnh, cấp huyện, lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng và phương án xây dựng lực lượng Công an xã chính quy... 

Kết quả đánh giá, tổng kết là cơ sở để báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến về chủ trương, định hướng nghiên cứu, xây dựng Đề án.

Cấp ủy, lãnh đạo chỉ huy Công an các cấp đã chủ động chuẩn bị về công tác cán bộ; tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng; rà soát quy hoạch, cơ cấu lãnh đạo chỉ huy; tạm dừng tuyển chọn công dân vào CAND, tạm dừng bổ nhiệm lãnh đạo chỉ huy, trừ một số chức vụ, chức danh cần thiết... Đồng thời tiến hành rà soát hệ thống văn bản liên quan đến tổ chức, hoạt động của lực lượng Công an. 

Tới đây, để có cơ sở cho việc triển khai Đề án, nhiều quy định, chính sách sẽ được đề xuất sửa đổi, điều chỉnh, thay thế, trong đó có Luật CAND, Nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an, quy định về tổ chức Đảng trong CAND; các quy chế phối hợp, quy chế làm việc, các quy định về phân công, phân cấp và công tác cán bộ...

Khối lượng công việc trước mắt là rất lớn, có nhiều việc cần làm ngay, nhưng cũng có những việc không thể hoàn thành trong “một sớm, một chiều”, phải tiến hành thận trọng, kỹ lưỡng, khách quan, khoa học. Đảng ủy Công an T.Ư đã có Kế hoạch tổng thể, dự kiến trong thời gian sớm nhất sẽ cơ bản hoàn thành công tác chuẩn bị cho việc triển khai tổ chức bộ máy mới.

Phóng viên: Bộ trưởng có thể cho biết những đề xuất, giải pháp của Bộ Công an để đảm bảo tính hiệu quả của Đề án và phòng ngừa, ngăn chặn những biểu hiện hình thức, chiếu lệ, biến tướng trong thực hiện, thậm chí tái phình to bộ máy trở lại?

Thượng tướng Tô Lâm: Đảng ủy Công an T.Ư, Bộ Công an đã tổ chức quán triệt, học tập Nghị quyết số 22-NQ/TW để các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, cán bộ chiến sĩ nắm rõ; xác định nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể đối với từng tổ chức, cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu các đơn vị trong tổ chức triển khai thực hiện. 

Đồng thời tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường công tác nắm tình hình, chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm các trường hợp cán bộ, chiến sĩ vi phạm pháp luật, kỷ luật, có dấu hiệu suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" hoặc bị mua chuộc, lôi kéo bởi các phần tử xấu, "lợi ích nhóm"… để kịp thời ngăn chặn, xử lý, tinh lọc đội ngũ cán bộ ở tất cả các cấp, nâng cao uy tín và tăng cường xây dựng hình ảnh đẹp của lực lượng CAND.

Bộ Công an cũng đề xuất kiện toàn Đảng ủy Công an T.Ư để kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo đối với các lĩnh vực công tác Công an; phối hợp chặt chẽ với các tỉnh ủy, thành ủy trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác đổi mới, sắp xếp tổ chức, bộ máy, kiện toàn tổ chức đảng ở công an các địa phương; chủ động đề xuất và thực hiện áp dụng các cơ chế, chính sách phù hợp đối với những người chịu tác động trực tiếp trong quá trình sắp xếp. 

Đề nghị Đảng đoàn Quốc hội, Ban Cán sự Đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo để sớm sửa đổi, điều chỉnh, thay thế các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định của Đảng, tạo cơ sở chính thức cho các tổ chức, hoạt động của lực lượng Công an.

Bộ Công an mong muốn các cơ quan báo chí, truyền thông cần cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, toàn diện về công tác bảo đảm an ninh trật tự và xây dựng lực lượng CAND, trong đó có việc triển khai thực hiện Đề án “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, chiến sĩ Công an và nhân dân về chủ trương tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thể hiện sự đổi mới, bảo vệ lẽ phải, động viên, cổ vũ nhân tố mới, tích cực; đấu tranh, phản bác, loại trừ các hiện tượng, sự việc tiêu cực, giữ vững đoàn kết, thống nhất trong toàn xã hội, tạo thuận lợi và bảo vệ sự phát triển bền vững của đất nước.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!