Thấm nhuần quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn đặc biệt chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng, coi đây là giải pháp hết sức quan trọng để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và bảo đảm chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, những yếu tố then chốt, quyết định nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, làm cho Đảng thực sự là đội tiên phong của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và toàn dân tộc, đảm nhiệm sứ mệnh lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

Hơn 70 năm qua, được Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại và Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh sáng lập, xây dựng, giáo dục và rèn luyện, từ một Chi bộ Đảng ở Nha Công an Việt Nam với 9 đảng viên khi mới thành lập, qua 22 lần tổ chức đại hội với các tên gọi khác nhau, như: 

Đảng bộ Cơ quan Bộ Công an trực thuộc Đảng ủy Chính Dân Đảng Trung ương, Đảng bộ Bộ Nội vụ trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Đảng bộ Công an Trung ương, đến nay, Đảng bộ Công an Trung ương đã có sự phát triển cả về tổ chức, đội ngũ đảng viên và cơ chế lãnh đạo đối với các mặt công tác của lực lượng Công an nhân dân (CAND); các tổ chức Đảng trong CAND là hạt nhân lãnh đạo trực tiếp lực lượng CAND hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ là lực lượng vũ trang trọng yếu, nòng cốt, tin cậy trong sự nghiệp bảo vệ an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm, “thanh bảo kiếm” sắc bén bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. 

Kết quả trong lãnh đạo, chỉ đạo các mặt công tác, chiến đấu, xây dựng lực lượng CAND thời gian qua được tạo nên bởi nhiều nhân tố, trong đó công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong CAND đóng vai trò hết sức quan trọng.

Trong giai đoạn mới, trước những yêu cầu, nhiệm vụ và thách thức đặt ra đối với công tác bảo đảm an ninh, trật tự, đòi hỏi của công tác xây dựng lực lượng CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, kế thừa và phát huy những thành tích đã đạt được, Đảng ủy Công an Trung ương đã chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương, đường lối về công tác kiểm tra, giám sát, như: 

Điều lệ Đảng; Kết luận số 72-KL/TW, ngày 17-5-2010 của Bộ Chính trị về Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2020; Quyết định số 30-QĐ/TW, ngày 26-7-2016 của Ban Chấp hành Trung ương về thi hành chương VII và chương VIII Điều lệ Đảng về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng; Quy định số 86-QĐ/TW, ngày 1-6-2017 của Bộ Chính trị về giám sát trong Đảng; Thông báo kết luận số 38-TB/TW ngày 3-8-2017của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2020… 

Đồng thời, chỉ đạo các tổ chức cơ sở Đảng cụ thể hóa các nghị quyết, chương trình công tác như Chương trình hành động số 657/CTr/ĐU ngày 3-7-2018 của Đảng ủy Công an Trung ương thực hiện Nghị quyết số 14-NQ/TW ngày 30-7-2007 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương (khóa X) về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng, Nghị quyết số 03-NQ/ĐUCA, ngày 11/11/2016 của Đảng ủy Công an Trung ương về Công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ VI (2015 - 2020); Chương trình số 06-CTr/ĐUCA, ngày 11-11-2016 của Đảng ủy Công an Trung ương về Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng ủy, Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương nhiệm kỳ VI (2015 - 2020)… thành các kế hoạch, biện pháp cụ thể để tổ chức thực hiện với nhiều giải pháp đổi mới toàn diện và nâng cao hiệu quả các mặt công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong CAND.

Quán triệt quan điểm của Đảng “giám sát phải mở rộng”, “kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm”, với tinh thần quyết tâm cao, bản lĩnh vững vàng, giữ vững nguyên tắc “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, trong nhiệm kỳ và hằng năm, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an Trung ương và Ủy ban Kiểm tra các đảng ủy trực thuộc đã tập trung kiểm tra, giám sát các đảng ủy cơ sở, đảng ủy bộ phận và chi bộ. 

Trong đó, tập trung vào một số nội dung trọng tâm, như: việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc các nhiệm kỳ; lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các chỉ thị, nghị quyết về bảo đảm an ninh, trật tự và xây dựng lực lượng; việc thực hiện quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ, đoàn kết nội bộ của chi bộ, đảng viên; kê khai tài sản, phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực trong CAND; trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, rèn luyện theo 6 điều Bác Hồ dạy CAND; triển khai thực hiện việc kiểm điểm, “tự soi”, “tự sửa” theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII và Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh… 

Công tác kiểm tra tổ chức đảng, đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm được các cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp trong Đảng bộ Công an Trung ương thực hiện tốt phương châm, phương pháp, trình tự, thủ tục quy định. Các trường hợp sau khi kiểm tra, xác minh, kết luận có vi phạm đều được xử lý nghiêm minh, đúng quy định, bảo đảm tính giáo dục và phòng ngừa, răn đe đối với những trường hợp khác.

Trong giải quyết đơn thư tố cáo, công tác kiểm tra, giám sát đã giúp cho hoạt động này bảo đảm chính xác, khách quan khi kết luận xử lý, nhận được sự đồng tình, ủng hộ của cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân và người tố cáo, đồng thời, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố cáo, không để xảy ra oan, sai cho người bị tố cáo. 

Quan trọng hơn, qua công tác này, giúp cấp ủy, thủ trưởng đơn vị có cơ sở đánh giá đúng chất lượng đảng viên, tổ chức đảng, giúp cán bộ, đảng viên nhận rõ khuyết điểm để sửa chữa; không để các thế lực thù địch, phần tử xấu lợi dụng tuyên truyền xuyên tạc chia rẽ nội bộ, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín và truyền thống, hình ảnh của lực lượng CAND hoặc kích động gây phức tạp về an ninh, trật tự.

Trong thi hành kỷ luật đảng, người đứng đầu cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đề cao tinh thần trách nhiệm, gương mẫu chấp hành các quy định về kỷ luật đảng; vì vậy, chất lượng kiểm tra, giám sát việc thi hành kỷ luật đảng, phát hiện, xử lý kỷ luật đảng viên sai phạm được nâng lên, gắn với việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trọng tâm là Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII. 

Cùng với đó, cấp ủy đảng, ủy ban kiểm tra các cấp đã tham mưu, đề xuất nhiều giải pháp, biện pháp có ý nghĩa thiết thực trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng lực lượng CAND, bảo vệ chính trị nội bộ và nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra giám sát, thi hành kỷ luật đảng.

Hiện nay, bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và các mối đe dọa, thách thức an ninh truyền thống, an ninh phi truyền thống tác động đan xen, chuyển hóa lẫn nhau, tạo ra nhiều thời cơ nhưng cũng đặt ra những thách thức mới đối với sự phát triển ổn định, bền vững của các quốc gia, dân tộc. 

Ở trong nước, bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII… nhiều nguy cơ, yếu tố gây mất ổn định vẫn hiện hữu. Các thế lực thù địch, phản động tiếp tục gia tăng thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, “phi chính trị hóa” các lực lượng vũ trang với nhiều phương thức thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt hơn. 

Tình trạng suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ còn nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và lực lượng vũ trang; tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội còn nhiều diễn biến phức tạp. 

Bối cảnh đó đã và đang đặt ra những nhiệm vụ hết sức nặng nề, khó khăn, phức tạp đối với lực lượng CAND nói chung, đối với công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng trong Đảng bộ Công an Trung ương nói riêng.

Quán triệt Nghị quyết số 22-NQ/TW, ngày 15/3/2018 của Bộ Chính trị về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Nghị định số 01/2018/NĐ-CP ngày 06/8/2018 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an; khẩu hiệu hành động của toàn lực lượng CAND: “Chủ động, đổi mới, kỷ cương, trách nhiệm, hiệu quả” và bám sát chủ đề: “Phát huy truyền thống tuyệt đối trung thành, đoàn kết, trung thực, liêm khiết, kỷ cương và tận tụy thi đua lập công dâng Bác, thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XII của Đảng” của ngành Kiểm tra Đảng, thi đua lập thành tích chào mừng 70 năm Ngày truyền thống ngành Kiểm tra Đảng (16/10/1948 - 16/10/2018), Đảng ủy Công an Trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy đảng, ủy ban kiểm tra các cấp, tổ chức cơ sở đảng trong Đảng bộ Công an Trung ương tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau đây:

Một là, nâng cao hơn nữa nhận thức của các cấp ủy, tổ chức cơ sở đảng và đảng viên về vị trí, vai trò, sự cần thiết và tính cấp bách của công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng trong tình hình mới. 

Cần nhận thức sâu sắc: Kiểm tra là một trong những chức năng lãnh đạo chủ yếu của Đảng, lãnh đạo mà không kiểm tra coi như không lãnh đạo; kiểm tra, giám sát cần tiến hành thường xuyên, toàn diện, chặt chẽ, khoa học, có trọng tâm, trọng điểm, phòng ngừa, phát hiện và khắc phục kịp thời những hạn chế, thiếu sót, góp phần làm trong sạch nội bộ, giữ vững kỷ cương, kỷ luật, xây dựng lực lượng CAND vững mạnh toàn diện cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, lối sống; tổ chức, đảng viên phải coi việc kiểm tra, giám sát đối với mình là “được” kiểm tra, giám sát, chứ không phải là “bị” kiểm tra, giám sát. 

Muốn vậy, cấp ủy đảng, thủ trưởng Công an các cấp cần làm tốt công tác quán triệt, tuyên truyền, phổ biến và triển khai thực hiện hiệu quả các quy định, quyết định, hướng dẫn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ủy ban Kiểm tra Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng, nhất là Quy định số 01-QĐ/TW ngày 10/5/2018 của Bộ Chính trị về trách nhiệm và thẩm quyền của Ủy ban Kiểm tra trong công tác phòng, chống tham nhũng, Quy định số 109/QĐ/TW ngày 30/01/2018 của Ban Bí thư về công tác kiểm tra của tổ chức đảng đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, Quyết định số 684/QĐ-UBKTTW ngày 03/01/2018 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương ban hành Quy trình tiến hành công tác kiểm tra và thi hành kỷ luật Đảng, các nghị quyết, chương trình của Đảng ủy Công an Trung ương về công tác này.

Hai là, đổi mới phương thức, biện pháp kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong Đảng bộ trên cơ sở giữ vững nguyên tắc công khai, dân chủ, khách quan, dựa vào tổ chức đảng, phát huy tinh thần tự giác của tổ chức đảng và đảng viên. Chú trọng công tác hướng dẫn, chuẩn hóa quy trình, quy chế, phương pháp kiểm tra, giám sát cho phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ mới của thực tiễn công tác, chiến đấu và xây dựng lực lượng CAND. 

Bổ sung, hoàn thiện các quy định về việc bổ nhiệm ngạch kiểm tra viên; quy định đồng bộ giữa kỷ luật đảng với kỷ luật hành chính; quy chế hoạt động của cán bộ địa bàn, quy định chế độ thông tin, báo cáo về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng trong CAND. Nghiên cứu thực hiện “quy trình kép” trong giải quyết một số nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát để rút ngắn nội dung, thời gian thực hiện. 

Nghiên cứu xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trong CAND, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ việc phối hợp, trao đổi, cập nhật dữ liệu, thông tin về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng trên mạng diện rộng của Đảng, của Bộ Công an.

Ba là, triển khai đồng bộ, hiệu quả các biện pháp kiểm tra, giám sát, kết hợp chặt chẽ giữa “xây và chống, lấy xây là chính”, trọng tâm là nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng về bảo đảm an ninh, trật tự, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, phòng, chống các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; việc chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ trong các hoạt động của tổ chức đảng… 

Việc xử lý kỷ luật và giải quyết khiếu nại, kỷ luật đảng phải dân chủ, khách quan, chính xác,phù hợp với quy định của Điều lệ Đảng, các quy định, hướng dẫn của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương, nhất là Quy định số 102-QĐ/TW ngày 15/11/2017 về Xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm. 

Đảng viên dù ở bất cứ cương vị nào, nếu vi phạm kỷ luật đảng đều phải được xem xét, xử lý kỷ luật nghiêm minh, kịp thời, trong đó, cần chú ý xem xét kết quả tự phê bình, phê bình với kết quả thẩm tra, xác minh của tổ chức đảng.

Bốn là, kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan ủy ban kiểm tra các cấp trong Đảng bộ, bảo đảm kinh phí, cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho ủy ban kiểm tra, cơ quan ủy ban kiểm tra và cán bộ kiểm tra các cấp phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao. 

Quan tâm làm tốt công tác giáo dục, đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát đảng trong CAND có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức cách mạng trong sáng, kỹ năng nghiệp vụ nhuần nhuyễn, chuyên sâu, phương pháp công tác cầu thị, khoa học, thận trọng, có quyết tâm chính trị cao, nhân văn, trách nhiệm, hiệu quả. 

Chủ động quy hoạch thành viên ủy ban kiểm tra các cấp cho mỗi nhiệm kỳ đại hội Đảng để bảo đảm tính kế thừa và phát triển.

Năm là, tiếp tục thực hiện tốt quan hệ phối hợp giữa Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an Trung ương với Ủy ban Kiểm tra các tỉnh ủy, thành ủy và các cơ quan thanh tra, kiểm toán, điều tra, các đơn vị nghiệp vụ trong quá trình giải quyết khiếu nại, tố cáo và thực hiện kiểm tra, giám sát. 

Quan tâm sơ kết, tổng kết việc thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, qua đó từng bước bổ sung, hoàn thiện, phát triển lý luận nghiệp vụ kiểm tra, giám sát của Đảng trong CAND; chủ động tham mưu với Đảng ủy Công an Trung ương, đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương chỉ đạo giải quyết kịp thời, hiệu quả những nhiệm vụ công tác lớn, vấn đề nổi cộm đặt ra từ thực tiễn công tác, chiến đấu, xây dựng lực lượng CAND.