Một số hành vi  vi phạm pháp luật “thường gặp” trên không gian mạng

Đăng tải, phát tán thông tin có nội dung tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; xúc phạm dân tộc, quốc kỳ, quốc huy, quốc ca, vĩ nhân, lãnh tụ, danh nhân, anh hùng dân tộc. Đưa thông tin có nội dung làm nhục, vu khống, bịa đặt, sai sự thật, xâm phạm danh dự, uy tín, nhân phẩm hoặc gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác.

Tiết lộ, làm lộ thông tin thuộc bí mật nhà nước, bí mật công tác, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và đời sống riêng tư, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, uy tín, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, sắc tộc, cổ súy các hành vi trái đạo đức, thuần phong mỹ tục.

Thực hiện hoặc quảng bá các hành vi liên quan đến mại dâm, tệ nạn xã hội, mua bán người; lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tổ chức đánh bạc, đánh bạc qua mạng Internet.

Giả mạo trang thông tin điện tử của cơ quan, tổ chức, cá nhân; mua bán, trao đổi trái phép thông tin thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng của người khác.

Hậu quả pháp lý của hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng

Các chế tài xử lý đối với hành vi đưa thông tin sai sự thật trên không gian mạng được quy định tại Điều 8 Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 và Điều 9 Luật An ninh mạng năm 2018. Theo đó, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm có thể bị xử lý bằng một hoặc nhiều hình thức: xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Trường hợp gây thiệt hại, người vi phạm còn phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường theo quy định của pháp luật.

Như vậy, một hành vi vi phạm trên không gian mạng có thể đồng thời bị áp dụng nhiều chế tài khác nhau, phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và hậu quả thực tế do hành vi đó gây ra.

Chế tài xử phạt hành chính

Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, trong đó nêu rõ mức xử phạt đối với hành vi đưa thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức hoặc danh dự, nhân phẩm của cá nhân trên các trang thông tin điện tử. Cụ thể, tổ chức vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng và bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải gỡ bỏ đường dẫn đến các thông tin sai sự thật, thông tin gây nhầm lẫn hoặc vi phạm pháp luật. Quy định này được áp dụng theo điểm a Khoản 3 và điểm a Khoản 5 Điều 99 của Nghị định.

Xử lý đối tượng M.X.B có hành vi đăng tải thông tin sai sự thật xúc phạm uy tín cơ quan, tổ chức trên mạng xã hội

 Hành vi chủ động lưu trữ, truyền đưa thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc, xúc phạm uy tín của tổ chức hoặc danh dự, nhân phẩm của cá nhân; cũng như lưu trữ, truyền đưa các thông tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân sẽ bị xử phạt hành chính từ 50 triệu đến 70 triệu đồng đối với tổ chức, doanh nghiệp thiết lập mạng xã hội. Ngoài ra, còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật, gây nhầm lẫn hoặc vi phạm pháp luật, đồng thời có thể bị tước quyền sử dụng Giấy phép thiết lập mạng xã hội từ 3 đến 6 tháng (quy định tại điểm a Khoản 3 và điểm a Khoản 5 Điều 100).

Hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức hoặc danh dự, nhân phẩm của cá nhân; cũng như việc phát tán thông tin bịa đặt gây hoang mang trong nhân dân sẽ bị xử phạt từ 5 triệu đến 10 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm. Ngoài ra, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật, gây nhầm lẫn hoặc vi phạm pháp luật (quy định tại điểm a, d Khoản 1 và Khoản 3 Điều 101).

Hành vi giả mạo tổ chức, cá nhân để phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, gây xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân sẽ bị xử phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng (quy định tại điểm n, Khoản 3, Điều 102).

Chế tài hình sự

 Hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để bịa đặt hoặc loan truyền những thông tin mà người thực hiện biết rõ là sai sự thật, nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về “Tội vu khống” theo khoản 2, Điều 156 Bộ luật Hình sự. Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm và có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung gồm: phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật nhằm thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng, hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng, hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của cơ quan, tổ chức, cá nhân, có thể bị xử lý về “Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông” theo khoản 1 Điều 288 Bộ luật Hình sự. Người phạm tội có thể bị xử phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung gồm: phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm có nội dung bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân với mục đích chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thể bị xử lý hình sự theo Điều 117 Bộ luật Hình sự với tội danh “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.

Việc chia sẻ, đăng tải và phát ngôn thông tin trên không gian mạng là quyền tự do của mỗi công dân. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động trên không gian mạng, mỗi công dân cần phải có trách nhiệm đối với thông tin mình đăng tải. Đồng thời, cần phải tỉnh táo khi tiếp nhận và chia sẻ thông tin, nhằm hạn chế thấp nhất những vi phạm có thể mắc phải.