Ảnh: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Hội nghị Văn hoá toàn quốc diễn ra ngày 24/11/2021 (Nguồn: Internet)

Văn hóa là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Nó không chỉ là những biểu hiện bên ngoài như trang phục, cách ăn nói, hay những lễ hội truyền thống. Văn hóa còn là những giá trị tinh thần, cách ứng xử và tư duy của mỗi người. Một con người có văn hóa là người biết cách cư xử lịch sự, biết trân trọng và bảo vệ các giá trị đạo đức, nhân văn. Văn hóa giúp chúng ta hiểu biết sâu sắc hơn về bản thân mình và thế giới xung quanh, từ đó sống tốt đẹp hơn.

Trong xã hội hiện đại, nhiều người trẻ có xu hướng chạy theo những giá trị vật chất, xem nhẹ các giá trị tinh thần. Điều này thật đáng lo ngại, bởi văn hóa mới chính là thứ định hình nên bản chất con người, giúp họ sống hạnh phúc và ý nghĩa hơn. Văn hóa là nền tảng giúp con người phát triển toàn diện, không chỉ về mặt vật chất mà còn về mặt tinh thần.

Gia đình là tế bào của xã hội, nơi nuôi dưỡng và hình thành nhân cách của mỗi con người. Một gia đình có văn hóa sẽ tạo ra những thế hệ con cháu có văn hóa. Những giá trị văn hóa gia đình không chỉ là các nguyên tắc ứng xử mà còn là tình yêu thương, sự quan tâm lẫn nhau giữa các thành viên. Trong bối cảnh xã hội hiện đại, gia đình truyền thống đang gặp phải nhiều thách thức. Nhiều giá trị gia đình bị mai một do ảnh hưởng của lối sống công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Việc giữ gìn và phát huy văn hóa gia đình là điều cần thiết để xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

Ảnh: Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước (Nguồn: Internet)

Một gia đình có văn hóa không chỉ biết quan tâm, chăm sóc lẫn nhau mà còn biết giáo dục con cái về các giá trị đạo đức, nhân văn. Gia đình là nơi mỗi cá nhân học cách yêu thương, chia sẻ và sống có trách nhiệm. Những bài học đầu đời từ gia đình sẽ theo suốt cuộc đời mỗi người, ảnh hưởng đến cách họ nhìn nhận và đối xử với người khác.

Văn hóa dân tộc là linh hồn của dân tộc. Một dân tộc có văn hóa là một dân tộc biết trân trọng và giữ gìn những giá trị truyền thống, đồng thời biết tiếp thu và sáng tạo những giá trị mới. Văn hóa dân tộc không chỉ bao gồm các di sản văn hóa vật thể như đình chùa, lễ hội mà còn bao gồm cả những giá trị phi vật thể như lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, tính nhân ái. Những giá trị này cần được giới trẻ tiếp nối và phát huy để đảm bảo sự trường tồn của dân tộc.

Trong thời đại toàn cầu hóa, lối sống văn hóa đối diện với nhiều thách thức. Các giá trị ngoại lai dễ dàng xâm nhập và ảnh hưởng đến lối sống của người Việt, đặc biệt là giới trẻ. Một lối sống văn hóa cần dựa trên nền tảng các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đồng thời biết chọn lọc và tiếp thu những giá trị tích cực từ bên ngoài. Việc xây dựng lối sống văn hóa cần sự nỗ lực của cả cộng đồng, từ giáo dục trong gia đình, nhà trường đến sự quản lý của nhà nước.

Giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành văn hóa. Từ những bài học đầu đời đến những tri thức trong nhà trường, giáo dục giúp con người hiểu và thấm nhuần các giá trị văn hóa. Việc giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức mà còn là dạy dỗ con người về nhân cách, đạo đức. Một hệ thống giáo dục tốt sẽ giúp tạo ra những thế hệ con người có văn hóa, biết sống đẹp và có ích cho xã hội. Giáo dục văn hóa cần được chú trọng từ gia đình, nhà trường đến xã hội. Gia đình là nơi trẻ em học cách yêu thương, chia sẻ và sống có trách nhiệm. Nhà trường là nơi trẻ em được trang bị kiến thức và các kỹ năng sống. Xã hội là môi trường giúp trẻ em phát triển toàn diện và hòa nhập với cộng đồng. Một hệ thống giáo dục toàn diện sẽ giúp tạo ra những công dân có văn hóa, biết sống đúng với các giá trị đạo đức và nhân văn.

Những hành động phản văn hóa, như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đề cập, là những hành động phi pháp, bỉ ổi, đê tiện. Những hành động này không chỉ gây hại cho người khác mà còn làm tổn thương chính bản thân người thực hiện. Sống thiếu văn hóa không chỉ khiến con người bị xa lánh, khinh miệt mà còn làm mất đi giá trị bản thân, đánh mất đi lòng tự trọng và nhân cách. Những hành động phản văn hóa không chỉ gây hại cho xã hội mà còn làm suy yếu các giá trị văn hóa truyền thống. Nó làm mất đi lòng tin của người dân vào các giá trị đạo đức, nhân văn. Để ngăn chặn những hành động này, cần có sự chung tay của cả cộng đồng, từ gia đình, nhà trường đến xã hội. Mỗi cá nhân cần ý thức được vai trò của mình trong việc giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa.

Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự phong phú về tâm hồn. Một con người có tâm hồn phong phú là người biết cảm nhận và trân trọng cái đẹp, biết sống nhân ái và công bằng. Trong xã hội hiện đại, khi nhiều người bị cuốn vào vòng xoáy của công việc và lợi ích cá nhân, việc giữ gìn và phát triển tâm hồn phong phú trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Để có một tâm hồn phong phú, mỗi người cần biết dừng lại, suy ngẫm về những giá trị cuộc sống, biết yêu thương và chia sẻ với những người xung quanh.

Theo quan điểm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, văn hoá và tâm hồn có mối liên hệ mật thiết, không thể tách rời. Ông nhấn mạnh rằng văn hoá là nền tảng cơ bản cho sự phát triển xã hội, là nguồn lực tinh thần vô giá giúp con người hoàn thiện nhân cách và phong phú tâm hồn. Tâm hồn con người được nuôi dưỡng và phát triển trong bầu không khí văn hoá, nơi chứa đựng các giá trị truyền thống, đạo đức và lối sống. Văn hoá không chỉ phản ánh bản sắc dân tộc mà còn góp phần định hình tâm hồn, tạo nên sự đồng cảm, hiểu biết và kết nối giữa các thế hệ. Vì vậy, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống không chỉ là nhiệm vụ quan trọng mà còn là trách nhiệm để xây dựng một xã hội phát triển toàn diện và bền vững. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định rằng chỉ khi văn hoá được đặt lên hàng đầu, tâm hồn con người mới có thể đạt tới sự thăng hoa, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Tâm hồn phong phú giúp con người sống hạnh phúc và ý nghĩa hơn. Nó giúp họ cảm nhận được niềm vui từ những điều giản dị, biết yêu thương và chia sẻ với những người xung quanh. Một tâm hồn phong phú không chỉ mang lại hạnh phúc cho bản thân mà còn lan tỏa niềm vui và tình yêu thương đến mọi người.

Hạnh phúc của con người không chỉ ở chỗ nhiều tiền, lắm của, ăn ngon, mặc đẹp mà còn ở sự phong phú về tâm hồn, được sống giữa tình thương và lòng nhân ái, lẽ phải và công bằng. Một cuộc sống hạnh phúc không chỉ dựa trên sự đầy đủ về vật chất mà còn ở sự thỏa mãn về tinh thần. Hạnh phúc thực sự là khi con người biết trân trọng và yêu thương lẫn nhau, biết sống đúng với các giá trị đạo đức và nhân văn.

Văn hóa giúp con người hiểu được giá trị của hạnh phúc và biết cách sống hạnh phúc. Nó giúp họ trân trọng những điều giản dị trong cuộc sống, biết yêu thương và chia sẻ với những người xung quanh. Một cuộc sống có văn hóa là một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa.

Tình yêu thương là yếu tố cốt lõi tạo nên hạnh phúc và sự bền vững của gia đình và xã hội. Tình yêu thương không chỉ là tình cảm giữa cha mẹ và con cái, vợ chồng, mà còn là tình bạn, tình đồng nghiệp và tình đồng bào. Tình yêu thương giúp con người gắn kết với nhau, chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn và cùng nhau vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Tình yêu thương còn là động lực thúc đẩy con người làm những việc tốt, giúp đỡ người khác và đóng góp cho cộng đồng. Một xã hội tràn đầy tình yêu thương sẽ là một xã hội an bình, hạnh phúc và tiến bộ.

Lẽ phải và công bằng là những giá trị cốt lõi của một xã hội văn minh và tiến bộ. Lẽ phải là những giá trị chân chính, đúng đắn và hợp lý, giúp con người phân biệt giữa điều đúng và điều sai. Lẽ phải là nền tảng của pháp luật và đạo đức xã hội, giúp duy trì trật tự và kỷ cương trong xã hội. Công bằng là sự đối xử bình đẳng, không thiên vị và công minh trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Công bằng đảm bảo rằng mọi người đều có cơ hội ngang nhau để phát triển và hưởng thụ thành quả từ nỗ lực của mình. Một xã hội công bằng là xã hội mà mọi người đều cảm thấy được tôn trọng và có giá trị, không bị phân biệt đối xử dựa trên bất kỳ yếu tố nào như giới tính, tôn giáo, hay địa vị xã hội. Công bằng còn thể hiện qua việc pháp luật được thực thi một cách nghiêm minh và không có sự ngoại lệ. Mọi hành vi vi phạm đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, đảm bảo sự công bằng cho mọi người trong xã hội.

Câu nói của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là lời nhắc nhở sâu sắc về tầm quan trọng của văn hóa trong đời sống con người, gia đình và dân tộc. Nó là kim chỉ nam để mỗi người, mỗi gia đình và mỗi dân tộc biết sống đúng với các giá trị văn hóa, biết trân trọng và phát huy những giá trị tốt đẹp của nhân loại. Văn hóa không chỉ là nền tảng của một cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa mà còn là yếu tố quan trọng để xây dựng một xã hội phát triển bền vững và thịnh vượng.