Trong công tác xây dựng và bảo vệ pháp luật của nước ta, việc thực hiện công tác đặc xá là một trong những chính sách quan trọng nhằm thể hiện sự khoan hồng, tạo điều kiện cho những người phạm tội có cơ hội sửa chữa sai lầm và tái hòa nhập cộng đồng. Năm 2025 là năm diễn ra nhiều sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước như: Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 14 của Đảng; 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 80 năm Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc và chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội, cũng như kết quả thực hiện công tác đặc xá, tình hình thực tế của công tác thi hành án phạt tù trong thời gian qua; ngày 03/3/2025, Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký Quyết định số 266/2025/QĐ-CTN về đặc xá năm 2025 nhân dịp 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước ngày 30/4/2025.
Hình ảnh minh họa
Năm 2025, công tác đặc xá sẽ được triển khai rộng rãi với nhiều thay đổi và quy định mới, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc tha tù trước thời hạn cho các phạm nhân có điều kiện cải tạo tốt. Một số điểm nổi bật của công tác đặc xá năm 2025, như:
Một là, mục đích và ý nghĩa của công tác đặc xá năm 2025
Công tác đặc xá năm 2025 được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), là một hành động thể hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước đối với những người phạm tội có nỗ lực cải tạo tốt. Đây là cơ hội để họ trở về với gia đình, cộng đồng, làm lại cuộc đời và đóng góp tích cực cho xã hội.
Hai là, Mở rộng đối tượng và linh hoạt trong quy trình xét đặc xá
- Mở rộng đối tượng: Công tác đặc xá năm 2025 có sự mở rộng về đối tượng được xét đặc xá so với các năm trước, đặc biệt là những người phạm tội có mức án tù chung thân đã được giảm án xuống tù có thời hạn. Đây là một điểm mới, tạo cơ hội cho những người đang thi hành án chung thân và đã có tiến bộ trong cải tạo có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng.
- Yêu cầu về tiến bộ trong cải tạo: Công tác đặc xá năm 2025 đặc biệt chú trọng đến yêu cầu về tiến bộ trong quá trình cải tạo. Các phạm nhân phải chứng minh được rằng họ đã thực sự thay đổi, có hành vi tốt và không tái phạm trong suốt quá trình thi hành án. Điều này giúp đảm bảo rằng những người được đặc xá sẽ hòa nhập cộng đồng mà không gây ra các rủi ro an ninh trật tự.
Hình ảnh minh họa
Dưới đây là các nhóm đối tượng chính sẽ được xem xét đặc xá năm 2025: (1) Người phạm tội đang chấp hành án tại trại giam, trại tạm giam; (2) Đối tượng có tiến bộ trong cải tạo; (3) Người phạm tội không tái phạm và không có hành vi xấu trong quá trình thi hành án; (4) Người phạm tội có hoàn cảnh đặc biệt; (5) Các đối tượng đã thi hành một phần hình phạt tù chung than; (6) Đối tượng được đặc xá phải là những người không có khả năng tái phạm tội, đảm bảo không gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự xã hội sau khi trở về cộng đồng; (7) Đặc xá đối với phạm nhân đã thụ án một thời gian dài và có đủ khả năng tái hòa nhập.
Ba là, Tăng cường minh bạch và công khai trong quy trình xét đặc xá
- Quy trình minh bạch hơn: Công tác đặc xá năm 2025 nhấn mạnh sự minh bạch, công khai trong quá trình xét duyệt và thực hiện đặc xá. Từ việc kiểm tra hồ sơ, thẩm định, đến việc công bố các quyết định đặc xá, tất cả các bước đều được tiến hành một cách rõ ràng, công khai và không có sự can thiệp, đảm bảo sự công bằng và chính xác.
- Công bố công khai quyết định đặc xá: Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước sẽ được công khai, qua các cuộc họp báo, giúp mọi người dân và xã hội có thể theo dõi và giám sát quá trình thực hiện.
Năm là, Tính nhân văn và khoan hồng cao hơn
Công tác đặc xá năm 2025 tiếp tục phát huy tính nhân văn trong chính sách khoan hồng của Nhà nước đối với những người đã phạm tội nhưng có sự cải tạo và sửa chữa sai lầm. Tuy nhiên, chính sách này cũng sẽ được thực hiện cẩn trọng hơn để không gây ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội. Cải cách trong cách tiếp cận đối với người phạm tội, nhất là những đối tượng đã có sự sửa đổi và chứng minh được khả năng hòa nhập cộng đồng, giúp cho chính sách đặc xá mang tính nhân đạo nhưng vẫn đảm bảo an ninh, trật tự xã hội.
Sáu là, Thời gian thực hiện và chuẩn bị lâu dài hơn
- Chuẩn bị kỹ càng hơn: Công tác đặc xá năm 2025 được chuẩn bị từ rất sớm, bắt đầu từ tháng 3/2025, và thời gian xét duyệt kéo dài đến cuối tháng 4. Việc chuẩn bị kỹ càng và công phu giúp đảm bảo các quyết định đặc xá được đưa ra một cách chính xác, không bỏ sót đối tượng đủ điều kiện.
- Tổ chức thực hiện theo kế hoạch rõ ràng: Việc thực hiện công tác đặc xá sẽ được tổ chức theo từng bước rõ ràng, từ việc kiểm tra hồ sơ, xét duyệt, đến việc công bố và thi hành quyết định đặc xá vào ngày 1/5/2025.
Bảy là, Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan liên ngành
Trong công tác đặc xá năm 2025, các cơ quan chức năng liên quan sẽ phối hợp chặt chẽ hơn trong việc kiểm tra, thẩm định và xét duyệt hồ sơ. Sự phối hợp này giúp đảm bảo tính chính xác, công bằng và hợp lý trong quyết định đặc xá.
Như vậy, so với những năm trước đây, công tác đặc xá năm 2025 có nhiều điểm mới và nổi bật so với các năm trước, từ việc mở rộng đối tượng và linh hoạt trong quy trình xét duyệt, đến việc tăng cường tính minh bạch, công khai và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc thực hiện chính sách khoan hồng và tái hòa nhập cộng đồng đối với những người đã phạm tội.