Thủ đoạn tinh vi của tội phạm công nghệ cao “ giăng bẫy” nạn nhân

Từ đầu năm đến nay, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội pham sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước liên tiếp nhận đơn tố giác hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của tội phạm công nghệ cao. Điển hình các thủ đoạn như: lừa đảo tình cảm sau đó dẫn dụ đầu tư tài chính, làm nhiệm vụ online hoặc gửi tiền, quà có giá trị; lừa đảo đầu tư các sàn chứng khoán, tiền ảo, đa cấp; lừa đảo qua hình thức tuyển cộng tác viên cho các sàn thương mại điện tử, việc nhẹ lương cao; giả danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, Văn phòng luật sư… gọi điện đe dọa yêu cầu chuyển tiền hoặc hỗ trợ lấy lại tiền đã bị lừa đảo; chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội sau đó giả mạo người thân, quen nhắn tin, gọi điện vay tiền; lừa đảo chuẩn hóa thông tin cá nhân (thuê bao di động, VNeID, tài khoản ngân hàng…) để yêu cầu truy cập hoặc cài đặt ứng dụng độc hại… 

Tin nhắn đối tượng tội phạm lừa đảo công nghệ cao hướng dẫn nạn nhân tham gia làm nhiệm vụ 

Một nạn nhân đến Cơ quan công an trình báo vụ việc bị tội phạm công nghệ cao lừa đảo nhiệm vụ online tại nhà, bị lừa mất hơn 1 tỷ đồng

Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng thường lợi dụng tâm lý hoang mang, lo sợ của người dân khi bị cơ quan chức năng thông báo liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật. Thủ đoạn này điển hình là giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án... thông báo nạn nhân liên quan đến vụ án tai nạn giao thông, buôn bán ma túy xuyên quốc gia, rửa tiền… Trong tình huống này, nạn nhân thường mất bình tĩnh, mù mờ thông tin, hoảng sợ trước việc mình có thể bị vướng vào vòng lao lý nên hợp tác làm theo yêu cầu của đối tượng, như chuyển tiền vào số tài khoản của đối tượng hoặc nộp tiền vào chính tài khoản ngân hàng của mình (trước đó người dân đã thực hiện theo các yêu cầu của đối tượng) và bị đối tượng chiếm đoạt tài khoản ngân hàng. Ngoài ra, các đối tượng còn dùng thủ đoạn giả danh giáo viên, nhân viên y tế thông báo người thân đang cấp cứu, hiện nguy cấp, đe dọa tính mạng nên phải phẫu thuật gấp, yêu cầu chuyển tiền viện phí. Điều này làm cho nạn nhân hoang mang, lo sợ nên chuyển tiền cho đối tượng. Thậm chí các đối tượng còn sử dụng công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo) tạo ra các video giả mạo hình ảnh, giọng nói của người thân để tạo lòng tin rồi lừa đảo chuyển tiền.

Hiện nay, một thủ đoạn nữa là các đối tượng giả danh cơ quan nhà nước gửi đường link có chứa mã độc và yêu cầu cài đặt ứng dụng giả mạo như: hành chính công, định danh điện tử qua ứng dụng VNeID… Sau khi nạn nhân cài đặt, ứng dụng giả mạo chứa mã độc có chức năng theo dõi hoạt động của điện thoại di động thông minh để thu thập thông tin tài khoản ngân hàng, mật khẩu đăng nhập và cho phép đối tượng truy cập vào thiết bị từ xa để lấy tiền từ tài khoản ngân hàng của nạn nhân.

Thượng tá Bùi Bá Dũng - Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước cho biết, hiện nay tội phạm công nghệ cao thường xuyên nắm bắt các xu hướng, sự kiện, các hoạt động mang tính thời sự, đánh vào tâm lý của nạn nhân để lừa đảo. Ngoài những thủ đoạn quen thuộc như: giả danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án hoặc kết bạn qua mạng xã hội để hứa hẹn tặng quà, lừa chuyển tiền..., hiện xuất hiện chiêu thức lừa cài đặt ứng dụng định danh điện tử (VNeID); giả mạo trang web tổ chức trại hè để lừa tiền của nạn nhân. Ngoài ra, hiện nay   nhiều người dân, đặc biệt là người già, trẻ vị thành niên … còn hạn chế về khả năng nhận diện các dấu hiệu, hành vi lừa đảo và cách thức tấn công mạng, do đó tội phạm sử dụng công nghệ cao thường nhắm đến.   

Nhiều thủ đoạn tinh vi và cách phòng tránh tội phạm công nghệ cao

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước cho biết qua công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm trên không gian mạng nhận thấy đa số người dân hiện nay còn tâm lý không coi trọng việc bảo mật thông tin cá nhân như: căn cước công dân, mật khẩu tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội… là nguyên nhân tạo điều kiện cho tội phạm tội phạm công nghệ cao tấn công vào các tài khoản mạng xã hội để xâm nhập vào điện thoại di động của nạn nhân để lấy các thông tin về mật khẩu app ngân hàng, tài khoản mạng xã hội,… sau đó chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội như: facebook, zalo… nhắn tin cho bạn bè để mượn tiền… hoặc đối tượng lấy các hình ảnh nhạy cảm lưu trong điện thoại… sau đó gửi lại cho nạn nhân để yêu cầu chuyển tiền không sẽ phát tán lên mạng xã hội.   

Thượng tá Bùi Bá Dũng - Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước khuyến cáo, người dân thực hiện “5 không, 2 phải” để phòng, chống tội phạm công nghệ cao lừa đảo

Thượng tá Bùi Bá Dũng - Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước cho biết thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao rất tinh vi, tuy nhiên đích đến chủ yếu là lừa đảo chiếm đoạt tiền của nạn nhân. Do đó, người dân khi sử dụng điện thoại, máy tính, mạng xã hội phải thật cảnh giác và thực hiện tốt “5 không”: Không nghe (điện thoại từ số lạ chào mời vào các nhóm trên mạng, rủ đầu tư… hoặc những lời cáo buộc, đe dọa nạt lên quan vụ án, , vụ việc). Không nói ( mật mã OTP, mật khẩu, tài khoản ngân hàng, thông tin cá nhân cho người lạ). Không hoa mắt  (các món quà miễn phí, lời chào việc nhẹ lương cao, đầu tư lợi nhuận cao, vay vốn lãi suất thấp trên mạng…). Không sợ hãi ( trước lời đe dọa liên quan đến vụ án của người tự xưng là Công an, Tòa án, Viện kiểm sát; cảnh giác trước thông tin báo người nhà gặp nạn…) và Không làm theo yêu cầu của người lạ (không cài đặt úng dụng theo hướng dẫn của người lạ qua điện thoại, dù là ứng dụng thuế, VNeID…không chuyển khoản khi chưa rõ thông tin; không kết bạn với người lạ trên mạng xã hội)  và “2 phải”: Phải thường xuyên cảnh giác và phải tố giác ngay với công an khi có nghi ngờ. Ngoài ra, điều quan trọng nhất là người dân cần thường xuyên cập nhật các phương thức, thủ đoạn của tội pham công nghệ cao được đăng tải trên các cơ quan báo chí truyền thông chính thống, các trang thông tin điện tử chính thống của Cơ quan công an…Và một điều cũng rất cần thiết, đó là mỗi người dân cùng chung tay phòng, chống lừa đảo trên không gian mạng bằng cách nhanh chóng liên hệ với cơ quan chức năng khi gặp lừa đảo trực tuyến, giúp lực lượng chức năng dễ dàng, nhanh chóng phát hiện các thủ đoạn lừa đảo, đồng thời kịp thời phát đi các thông tin cảnh báo, ngăn chặn, giảm thiểu lừa đảo trực tuyến, giúp xây dựng một không gian mạng an toàn.

Và một điều cũng rất cần thiết, đó là mỗi người dân cùng chung tay phòng, chống lừa đảo trên không gian mạng bằng cách nhanh chóng liên hệ với cơ quan chức năng khi gặp lừa đảo trực tuyến, giúp lực lượng chức năng dễ dàng, nhanh chóng phát hiện các thủ đoạn lừa đảo, đồng thời kịp thời phát đi các thông tin cảnh báo, ngăn chặn, giảm thiểu lừa đảo trực tuyến, giúp xây dựng một không gian mạng an toàn, lành mạnh.