Bài cuối:  Người dân đề cao cảnh giác phòng, chống tội phạm công nghệ cao

Hiện nay với sự phát triển của khoa học, kỹ thuật và công nghệ, sự bùng nổ phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, quá trình chuyển đổi số đang diễn ra toàn diện mang lại nhiều tiện ích cho người dân nhưng đồng thời cũng là cơ hội để tội phạm công nghệ cao lợi dụng, thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.  Để chủ động phòng ngừa, bảo vệ an toàn tài sản của bản thân, người dân cần thực hiện “5 không, 2 phải”.

  Thủ đoạn tinh vi của tội phạm công nghệ cao “ giăng bẫy” nạn nhân

Mới đây, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội pham sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh phối hợp với Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh bắt giữ đối tượng Nguyễn Minh Thế, 28 tuổi, trú phường Đông Hồ, TP. Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, đây là đối tượng trong đường dây mạo danh Công ty ACV mời gọi đầu tư vào dự án Sân bay Long Thành lừa đảo chiếm đoạt của chị N.T.M (46 tuổi), trú xã Tiến Hưng, TP. Đồng Xoài số tiền 2,9 tỷ đồng. Tại Cơ quan công an Nguyễn Minh Thế cho biết, sang Campuchia làm thuê cho một tổ chức lừa đảo quốc tế, tại nơi Thế làm việc, có rất nhiều chuyên gia tư vấn tâm lý, các lập trình viên công nghệ thông tin. Tổ chức này chuyên giả danh các cơ quan tổ chức cá nhân có tên tuổi để lừa đảo, các lập trình viên trong tổ chức đã tạo ra các (ứng dụng) giống y như của các tổ chức cơ quan, cá nhân. Sau đó, sẽ cho nhân viên lên các hội, nhóm kết bạn làm quen trên facebook, sau đó chúng nhắm đến các con mồi là các phụ nữ đơn thân thiếu thốn tình cảm, sau khi kết bạn sẽ có các chuyên gia tư vấn tâm lý hỗ trợ để đối tượng trò chuyện, tâm sự, nhắn tin yêu đương,... Sau một thời gian, đối tượng nói đang làm cho các tổ chức chính phủ, công ty, các dự án… có gói đầu tư lợi nhuận cao và rủ nạn nhân nộp tiền tham gia đầu tư, sau đó sẽ chiếm đoạt. Đối tượng Thế cho biết thêm, tổ chức lừa đảo này tinh vi đến độ, nếu nạn nhân có chút nghi ngờ, thắc mắc liên quan đến dự án không giống như trên trang wed của công ty chính thống thì lập tức, chỉ mấy phút sau các lập trình viên sẽ chỉnh sửa app giả mạo giống như trang wed chính thống của các tổ chức cơ quan, cá nhân.

Cơ quan công an làm việc đối tượng Nguyễn Minh Thế

Ngoài ra, các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng thường lợi dụng tâm lý hoang mang, lo sợ của người dân khi bị cơ quan chức năng thông báo liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật. Thủ đoạn này điển hình là giả danh cơ quan Công an, Viện kiểm sát, Tòa án... thông báo nạn nhân liên quan đến vụ án tai nạn giao thông, buôn bán ma túy xuyên quốc gia, rửa tiền… Trong tình huống này, nạn nhân thường mất bình tĩnh, mù mờ thông tin, hoảng sợ trước việc mình có thể bị vướng vào vòng lao lý nên thường hợp tác làm theo yêu cầu của đối tượng như chuyển khoản tiền vào số tài khoản của đối tượng hoặc nộp tiền vào chính tài khoản ngân hàng của mình nhưng trước đó người dân đã thực hiện theo các yêu cầu của đối tượng và bị đối tượng chiếm đoạt tài khoản ngân hàng. Ngoài ra, còn thủ đoạn giả danh giáo viên, nhân viên y tế thông báo người thân đang cấp cứu hiện nguy cấp đe dọa tính mạng phải mổ gấp, yêu cầu chuyển tiền viện phí, làm cho nạn nhân hoang mang lo sợ cho sức khỏe người thân cùng với sự đốc thúc liên tục của các đối tượng lừa đảo nên chuyển khoản tiền cho đối tượng; thậm chí đối tượng sử dụng công nghệ AI ( trí tuệ nhân tạo) tạo ra các video giả mạo hình ảnh, giọng nói của người thân bị hại rất khó phân biệt thật giả, sau đó gọi video call để tạo lòng tin rồi lừa đảo chuyển tiền.

Thậm chí tội phạm công nghệ cao còn lợi dụng tâm lý nôn nóng, mong muốn nhanh chóng lấy lại tiền bị lừa đảo để liên hệ với chính nạn nhân mà các đối tượng lừa đảo trước đó để lừa đảo lần hai.   

Ngoài ra, hiện nay thủ đoạn nữa là đối tượng sẽ giả danh cơ quan nhà nước gửi đường link có chứa mã độc và yêu cầu cài đặt app ứng dụng giả mạo như: hành chính công, định danh điện tử VNeID,… sau khi nạn nhân cài đặt, ứng dụng giả mạo này có  chứa mã độc có chức năng theo dõi hoạt động của thiết bị điện thoại di động thông minh để thu thập thông tin tài khoản ngân hàng, mật khẩu đăng nhập và cho phép đối tượng truy cập trái phép vào thiết bị từ xa để lấy tiền từ tài khoản ngân hàng.

Cách phòng tránh tội phạm công nghệ cao

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước cho biết qua công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm trên không gian mạng nhận thấy đa số người dân hiện nay còn tâm lý không coi trọng việc bảo mật thông tin cá nhân như: căn cước công dân, mật khẩu tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội… là nguyên nhân tạo điều kiện cho tội phạm tội phạm công nghệ cao tấn công vào các tài khoản mạng xã hội để xâm nhập vào điện thoại di động của nạn nhân để lấy các thông tin về mật khẩu app ngân hàng, tài khoản mạng xã hội,… sau đó chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội như: facebook, zalo… nhắn tin cho bạn bè để mượn tiền… hoặc đối tượng lấy các hình ảnh nhạy cảm lưu trong điện thoại… sau đó gửi lại cho nạn nhân để yêu cầu chuyển tiền không sẽ phát tán lên mạng xã hội.   

Thượng tá Bùi Bá Dũng - Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước khuyến cáo, người dân thực hiện “5 không, 2 phải” để phòng, chống tội phạm công nghệ cao lừa đảo

Thượng tá Bùi Bá Dũng - Trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Phước cho biết thủ đoạn của tội phạm công nghệ cao rất tinh vi, tuy nhiên đích đến chủ yếu là lừa đảo chiếm đoạt tiền của nạn nhân. Do đó, người dân khi sử dụng điện thoại, máy tính, mạng xã hội phải thật cảnh giác và thực hiện tốt “5 không”: Không nghe (điện thoại từ số lạ chào mời vào các nhóm trên mạng, rủ đầu tư… hoặc những lời cáo buộc, đe dọa nạt lên quan vụ án, , vụ việc). Không nói ( mật mã OTP, mật khẩu, tài khoản ngân hàng, thông tin cá nhân cho người lạ). Không hoa mắt  (các món quà miễn phí, lời chào việc nhẹ lương cao, đầu tư lợi nhuận cao, vay vốn lãi suất thấp trên mạng…). Không sợ hãi ( trước lời đe dọa liên quan đến vụ án của người tự xưng là Công an, Tòa án, Viện kiểm sát; cảnh giác trước thông tin báo người nhà gặp nạn…) và Không làm theo yêu cầu của người lạ (không cài đặt úng dụng theo hướng dẫn của người lạ qua điện thoại, dù là ứng dụng thuế, VNeID…không chuyển khoản khi chưa rõ thông tin; không kết bạn với người lạ trên mạng xã hội)  và “2 phải”: Phải thường xuyên cảnh giác và phải tố giác ngay với công an khi có nghi ngờ. Ngoài ra, điều quan trọng nhất là người dân cần thường xuyên cập nhật các phương thức, thủ đoạn của tội pham công nghệ cao được đăng tải trên các cơ quan báo chí truyền thông chính thống, các trang thông tin điện tử chính thống của Cơ quan công an…Và một điều cũng rất cần thiết, đó là mỗi người dân cùng chung tay phòng, chống lừa đảo trên không gian mạng bằng cách nhanh chóng liên hệ với cơ quan chức năng khi gặp lừa đảo trực tuyến, giúp lực lượng chức năng dễ dàng, nhanh chóng phát hiện các thủ đoạn lừa đảo, đồng thời kịp thời phát đi các thông tin cảnh báo, ngăn chặn, giảm thiểu lừa đảo trực tuyến, giúp xây dựng một không gian mạng an toàn.

Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh khuyến cáo người dân cần nâng cao ý thức cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản của tội phạm công nghệ cao. Người dân khi phát hiện thông tin về các đối tượng lừa đảo trên không gian mạng hoặc những ai là nạn nhân thì cần kịp thời trình báo, tố giác ngay với Cơ quan công an để kịp thời ngăn chặn, điều tra, xử lý theo quy định pháp luật.