Thời gian gần đây qua theo dõi, tình hình hoạt động của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua mạng viễn thông, mạng internet, mạng xã hội vẫn diễn biến phức tạp, xảy ra trên toàn quốc với nhiều thủ đoạn hoạt động mới, tinh vi, gây thiệt hại lớn về tài sản của nhân dân, gây bức xúc trong dư luận xã hội, được phản ánh qua kiến nghị của cử tri và Nhân dân cả nước, đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an và các Bộ, ngành hữu quan có biện pháp quản lý, triệt phá, xử lý nghiệm loại tội phạm này.
Theo báo cáo của Công an tỉnh Bình Phước, tình hình tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn tỉnh thời gian qua diễn biến phức tạp, tuy có giảm về số vụ việc xảy ra nhưng tăng về mức độ thiệt hại. Theo thống kê, từ ngày 25/5/2021 đến ngày 24/5/2022, trên địa bàn tỉnh xảy ra 104 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, giảm 10 vụ so với năm 2021 (104/114), gây thiệt hại khoảng 55 tỷ đồng, tăng khoảng 22 tỷ đồng so với năm 2021. Đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn để thực hiện hành vi phạm tội, gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình an ninh trật tự, đời sống nhân dân.
Cảnh giác trước những tin nhắn mời chào "việc nhẹ thu nhập cao
Ngoài các thủ đoạn phổ biến trong thời gian qua, như: Kết bạn làm quen qua mạng xã hội (Facebook, Zalo...) hứa hẹn tình cảm yêu đương, tặng quà rồi lừa đảo; Chiếm quyền quản trị (hack) hoặc giả lập các tài khoản mạng xã hội rồi nhắn tin, lừa gạt người thân quen của chủ tài khoản chuyển tiền sau đó chiếm đoạt; tạo lập các Website sàn giao dịch tài chính, thương mại điện tử, chứng khoán quốc tế để lôi kéo người dân tham gia đầu tư, sau đó can thiệp vào hệ thống để chiếm đoạt tiền của người tham gia; Đăng thông tin giả mạo về các hoàn cảnh khó khăn để vận động quyên góp và chiếm đoạt số tiền huy động được... thời gian gần đây nổi lên một số thủ đoạn sau:
1. Giả danh các nhà mạng gọi điện thoại thông báo về số thuê bao điện thoại của bạn đã trúng thưởng tài sản có giá trị lớn, để nhận được tài sản đó phải mất phí, nếu đồng ý thì mua thẻ cào nạp vào số tài khoản mà các đối tượng lừa đảo cung cấp, khi người dân đóng tiền vào để nhận thưởng thì các đối tượng chặn liên lạc lại và chiếm đoạt số tiền đó.
2. Đối tượng giả danh là cán bộ ngân hàng gọi điện thoại thông báo cho bị hại có người chuyển tiền vào tài khoản nhưng do bị lỗi nên chưa chuyển được hoặc thông báo phần mềm chuyển tiền Internet Banking của khách hàng bị lỗi... nên yêu cầu khách hàng cung cấp mã số thẻ và mã OTP để kiểm tra. Các đối tượng sự dụng thông tin bị hại cung cấp để truy cập vào tài khoản và rút tiền của bị hại.
3. Giả danh Công an, Toà án, Viện kiểm sát gọi điện thông báo người dân có liên quan tới vụ án hoặc xử phạt nguội vi phạm giao thông, yêu cầu bị hại chuyển tiền vào tài khoản mà các đối tượng lừa đảo đưa ra để phục vụ công tác điều tra, xử lý. Khi người dân lo sợ và chuyển tiền vào tài khoản các đối tượng yêu cầu thì các đối tượng chuyển tiếp số tiền đó vào nhiều tài khoản khác và chiếm đoạt. Đã xảy ra nhiều vụ với số tiền bị chiếm đoạt rất lớn, từ vài tỉ đến hàng chục tỉ đồng.
4. Lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin và nhu cầu kiếm tiền nhanh của bị hại, các đối tượng giả mạo tuyển cộng tác viên xử lý đơn hàng cho các sàn thương mại điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Bằng thủ đoạn lập các trang Facebook giả mạo các nhãn hàng, trang thương mại điện tử như: Tiki.vn, Lazada, Tokyolive, Shopee… và chạy quảng cáo, khi bị hại nhắn tin hỏi cách thức làm cộng tác viên, các đối tượng sẽ gửi các thông tin về công ty, nhân viên chăm sóc khách hàng… và yêu cầu gửi thông tin cá nhân, kết bạn Zalo để tư vấn. Ban đầu đối tượng gửi đường dẫn các sản phẩm có giá trị nhỏ khoảng vài trăm ngàn đồng để bị hại chọn và xác thực đơn, chụp ảnh đơn hàng gửi cho đối tượng qua Zalo, Facebook chuyển tiền vào các tài khoản do đối tượng cung cấp và được đối tượng chuyển lại toàn bộ số tiền đã bỏ ra mua hàng cùng với hoa hồng từ 3-20 %. Sau một lần tạo niềm tin bằng cách trả gốc và hoa hồng như cam kết ban đầu, tiếp theo đối tượng viện lý do là “bạn đã được công ty nâng hạng’’ và gửi các đường dẫn sản phẩm trên sàn Lazada, Shopee… có giá trị lớn hơn và tiếp tục yêu cầu bị hại chụp lại hình sản phẩm đồng thời chuyển tiền. Khi đã nhận được, đối tượng không chuyển tiền và tiếp tục thông báo cho cộng tác viên phải tiếp tục thưc hiện nhiệm vụ khác thì mới được trả lại số tiền và hoa hồng (thực chất là tiếp tục chuyển tiền vào tài khoản). Sau đó đối tượng chiếm đoạt tiền của bị hại.
5. Lừa đảo thông qua các sàn giao dịch trên mạng. Các đối tượng mời chào, lôi kéo bị hại tham gia đầu tư vào các sàn giao dịch tiền ảo,… do đối tượng thiết lập, cam kết sẽ hưởng lợi nhuận cao khi tham gia hệ thống. Các đối tượng thường quảng bá, đánh bóng tên tuổi bằng cách đăng tin, bài trên mạng xã hội, tổ chức các buổi hội thảo, gặp mặt Ofline, tự nhận là chuyên gia đầu tư, người chuyền cảm hứng, người dẫn đường… để lừa đảo, kêu gọi đầu từ vào hệ thống do chúng thiết lập. Khi huy động được lượng tiền đủ lớn, các đối tượng sẽ can thiệp vào các sàn giao dịch, điều chỉnh thắng thua hoặc báo lỗi, ngừng hoạt động (sập sàn) để chiếm đoạt tiền của người tham gia.
6. Đối tượng sự dụng thông tin cá nhân, hình ản của các đồng chí Lãnh đạo các cơ quan chính quyền, đoàn thể… để thiết lập tài khoản mạng xã hội (Zalo, Facebook…) mạo danh. Sau đó, các đối tượng tạo tài khoản mạo danh để kết bạn, nhắn tin trao đổi, vay mượn tiền của bạn bè, người thân, đồng nghiệp, cấp dưới… và chiếm đoạt tiền của các bị hại chuyển đến; hoặc đối tượng lừa đảo sử dụng hack (chiếm đoạt quyền điều khiển) tài khoản mạng xã hội sau đó tạo ra kịch bản nhắn tin lừa đảo đến bạn bè của chủ tài khoản mạng xã hội và chiếm đoạt tiền của các bị hại chuyển đến tài khoản ngân hàng do đối tượng chỉ định.
7. Thủ đoạn cho vay tiền qua App (vay tiền online). Lợi dụng tâm lý vay tiền online thuận lợi, nhanh chóng, không phải ra ngân hàng làm thủ tục, các đối tượng lập ra các trang mạng xã hội (Zalo, Facebook…) chạy quảng cáo để tiếp cận các bị hại. Sau khi tiếp cận được nạn nhân, các đối tượng sẽ gửi các đường link kết nối với CH play để các bị hại cài đặt ứng dụng vào điện thoại và làm theo ứng dụng của App. Sau đó, khi bị hại đăng nhập App để vay tiền thì App sẽ báo lỗi, các đối tượng yêu cầu bị hại phải chuyển tiền cọc để mở lại App thì mới giải ngân được (sau khi giả ngân thì sẽ trả lại tiền cọc và tiền cho vay), hoặc các đối tượng yêu cầu nạn nhân mua bảo hiểm khoản vay, đóng tiền phí giải ngân…Nhiều bị hại thực hiện chuyển nhiều lần để được vay cho đến khi nghi ngờ bị lừa không chuyển nữa thì các đối tượng lừa đảo thông báo nếu không chuyển nữa thì khôn lấy lại được số tiền đã chuyển và chiếm đoạt số tiền này của bi hại.
8. Lợi dụng tình hình dịch bệnh COVID-19 để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng tạo các tài khoản mạng xã hội để đăng bán các dụng cụ, thiết bị y tế chống dịch… Khi bị hại kết nối và đặt cọc hoặc thanh toán số tiền theo thỏa thuận, các đối tượng chặn liên hệ, đổi số điện thoại… và chiếm đoạt số tiền đã nhận được; hoặc lợi dụng nhu cầu của người dân từ nước ngoài về nước gia tăng, các đối tượng tạo lập các tài khoản mạng xã hội giả để đăng tin trên các trang, hội nhóm… để đăng bán vé máy bay cho người dân có nhu cầu từ nước ngoài về nước. Khi bị hại hỏi mua, thỏa thuận xong giá cả thì các đối tượng yêu cầu thanh toán và đồng thời gửi cho khách hàng các hình ảnh giả về vé máy bay do các đối tượng tự tạo ra, sau đó chiếm đoạt số tiền bị hại thanh toán.
Trung Sinh (theo Công an tỉnh Bình Phước)