Nếu như trước đây, khi người dân đến giải quyết các thủ tục hành chính, toàn bộ thông tin cá nhân đều được khai báo trên giấy (bản cứng), nguy cơ mất an ninh, an toàn thông tin thấp. Nhưng khi chuyển đổi số hóa các thủ tục này, tội phạm an ninh mạng có thể lợi dụng các lỗ hổng bảo mật để đánh cắp thông tin cá nhân như tên truy cập và mật khẩu đăng nhập, từ đó chiếm quyền sử dụng tài khoản để thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Ngoài ra, tội phạm có thể “hack” vào các ứng dụng dịch vụ công để đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng, phục vụ mục đích xấu. Trong khi đó, tội phạm sử dụng công nghệ cao hiện nay hoạt động với thủ đoạn rất tinh vi. Nếu người dân không cảnh giác, rất dễ trở thành nạn nhân của các vụ án trên không gian mạng.

Thời gian vừa qua, nhiều vụ án mua bán thông tin cá nhân của hàng triệu người dân đã bị cơ quan Công an phát hiện, bắt giữ. Trước thông tin về việc các đối tượng rao bán gói dữ liệu bao gồm thông tin cá nhân, chứng minh thư của nhiều người dân, Bộ Công an đã chỉ đạo Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội giao Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư rà soát, kiểm tra hệ thống và dữ liệu dân cư, căn cước công dân qua đó xác định hệ thống được bảo mật ở mức độ an toàn cao nhất, không để xảy ra việc rò rỉ, mất cắp dữ liệu. Dữ liệu cá nhân bị rò rỉ không liên quan đến Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Dự án Sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân của Bộ Công an đang triển khai.

Đồng thời, Bộ Công an đã giao đơn vị chức năng tổ chức đấu tranh, làm rõ các đường dây mua bán, chiếm đoạt dữ liệu về thông tin cá nhân tại Việt Nam. Tập trung đấu tranh, vô hiệu hiệu hóa các hệ thống, trang web cung cấp dịch vụ xác định số điện thoại đăng ký tài khoản mạng xã hội liên quan đến việc mua bán trái phép dữ liệu cá nhân trên không gian mạng.

Bộ Công an cũng đề nghị các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp quản lý dữ liệu cá nhân của khách hàng phải có trách nhiệm đảm bảo an ninh, an toàn thông tin, bảo mật dữ liệu của khách hàng liên quan đến các giao dịch với người dân; sử dụng thông tin, dữ liệu theo đúng quy định của pháp luật.

Đối với những cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp thiếu trách nhiệm, buông lỏng trong công tác quản lý dữ liệu khách hàng gây hậu quả nghiêm trọng cũng như có hành vi mua bán trái phép dữ liệu, cung cấp trái phép dữ liệu cho bên thứ ba nhằm thu lợi bất chính, Bộ Công an sẽ điều tra làm rõ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, để bảo vệ, quản lý thông tin cá nhân, Bộ Công an đã tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về nguy cơ, biện pháp phòng, chống thu thập, khai thác thông tin cá nhân; khuyến cáo người dân cần hạn chế chia sẻ các thông tin cá nhân lên mạng, đặc biệt là các thông tin nhạy cảm như CMND/CCCD, số điện thoại, địa chỉ Email, địa chỉ nhà ở, thông tin gia đình…

Trong trường hợp cần thiết phải cung cấp thông tin cá nhân thì xem xét tính hợp pháp của cơ quan, tổ chức mà mình cung cấp, yêu cầu cơ quan, tổ chức đó không được cung cấp thông tin cho một bên thứ ba khác.

Nguyễn Đức Hiếu