Dòng chảy xa bờ có thể xuất hiện ở bất cứ bãi biển nào, riêng ở Việt Nam, dải bờ biển từ tỉnh Thanh Hóa đến tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thường có dòng chảy xa bờ nhất, bởi sóng ở đây dài hơn và lớn hơn những nơi khác. Mặc dù chưa có thống kê chính xác nhưng những bãi biển đông khách như Cửa Lò, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang, Phan Thiết, Vũng Tàu… đều đã ghi nhận hiện tượng này.

Như vụ tai nạn xảy ra vào ngày 10/4/2022, tại bãi tắm biển thuộc xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu là một điển hình của việc người tắm biển gặp nạn khi bị cuốn vào dòng chảy xa bờ. Hay vụ tai nạn do sóng cuốn khi đi tắm biển tại Bình Thuận vào năm 2019 đã khiến 4 khách du lịch chết đuối, 2 người mất tích và 5 người cấp cứu.

- Vậy, thế nào là dòng chảy xa bờ?

Dòng chảy xa bờ hay dòng rip (rip current) là dòng nước mạnh chảy từ bờ hướng ra biển. Sóng sẽ đánh và đưa nước biển vào bờ, nhưng khi nước biển được liên tục đưa vào bờ thì chúng tập hợp lại thành một dòng đi ngược ra biển

Nơi có dòng chảy xa bờ là thường là vùng nước lặng, ít hoặc hầu như không có sóng. 

Cách nhận biết dòng chảy xa bờ (Nguồn Internet)

- Dòng chảy xa bờ nguy hiểm như thế nào?

+ Dòng chảy xa bờ được coi như là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc chết đuối khi tắm biển. Nó được ví như một dòng chảy cực mạnh, kéo mọi vật rơi vào nó ra xa bờ và đưa thẳng ra biển.

+ Dòng chảy xa bờ thường hẹp, có chiều ngang khoảng từ 1-3 m, tuy nhiên có khi chiều rộng này lớn đến hơn cả 10 m. Trong một ngày chúng có thể di chuyển đến những vị trí khác nhau trong vùng sóng đổ. Vận tốc trung bình dòng chảy khoảng 0.5 đến 1m/s, khi mạnh có thể đạt tới vận tốc cực đại khoảng 2,5m/s, nhanh hơn rất nhiều so với 1,5 – 1,7 m/s tốc độ bơi một vận động viên bơi lội Olympic. Trong thời gian khoảng một phút, dòng chảy xa bờ có thể cuốn người ra xa từ 150m, do đó dòng cháy xa bờ có thể đe doạ đến những người bơi giỏi.

+ Mặt nước nơi có dòng chảy xa bờ thường lặng, ít sóng nên dễ làm cho mọi người hiểu lầm đó là nơi an toàn. Khi mọi người bơi vào dòng chảy xa bờ, ngay lập tức nó kéo người biết bơi ra xa bờ làm cho người biết bơi kiệt sức khi cố bơi ngược dòng chảy xa bờ, rồi đuối nước. Bên cạnh đó, sự hoảng loạn khiến người bơi không còn khả năng phán đoán chính xác.

+ Đối với người không biết bơi, dòng chảy xa bờ có thể kéo ra chỗ sâu hơn, dù đang đứng ở nơi có mực nước thấp. Khi đó, người không biết bơi sẽ hoảng loạn và có thể dẫn đến đuối nước.

- Cách nhận biết để tránh dòng chảy xa bờ như thế nào?

Nhận biết dòng chảy xa bờ là rất cần thiết để không bị rơi vào dòng chảy này. Trước khi xuống biển, mọi người nên dành vài phút để quan sát bao quát bãi biển, chúng ta có thể nhận biết khu vực có khả năng có dòng xảy xa bờ dựa trên những đặc điểm như sau:

+ Khu vực có dòng chảy xa bờ thường nước có màu sậm hơn vì khu vực đó nước sâu hơn bình thường, mặt nước lặng hơn và sóng nhỏ hơn.

+ Nếu thấy bọt nước hay vật trôi nổi trên mặt nước mà bị cuốn ra xa bờ, thì khu vực đó đang có dòng chảy xa bờ.

+ Trong cùng một dải bờ biển thì cũng có thể thấy những nơi có sóng đổ nhào trắng xoá là những nơi an toàn, còn những nơi lặng sóng là nơi nguy hiểm. Do đó, hãy tắm ở những nơi có sóng bạc đầu, vì khi tắm biển sẽ được sóng đánh đưa vào bờ biển.

Cấu trúc của một dòng chảy xa bờ xác định (Nguồn Internet)

- Cách thoát khỏi dòng chảy xa bờ như thế nào?

Dòng chảy xa bờ sẽ không nhấn chìm bạn mà chỉ đẩy bạn ra xa tới vùng nước có sóng bạc đầu, khi đó sóng bạc đầu sẽ đưa bạn lại vào bờ biển.

Nếu bị cuốn vào dòng chảy xa bờ, tuyệt đối không được vùng vẫy vì sẽ càng bị cuốn ra xa và mất sức hơn, hãy nhớ:

+ Đầu tiên, phải giữ bình tĩnh, không hoảng loạn.

+ Không được cố bơi ngược dòng chảy xa bờ vì chắc chắn sẽ rất mất sức dẫn đến đuối nước.

+ Cố gắng bơi song song với bờ biển, hướng tới khu vực có sóng bạc đầu, để sóng bạc đầu đánh đưa vào bờ.

+ Đối với người không biết bơi, hạn chế vẫy vùng hoảng loạn mà cố gắng thả nổi cơ thể trên mặt nước và kêu cứu để nhờ sự trợ giúp của những người xung quanh.
 

Cách thoát hiểm khi bị cuốn vào dòng chảy xa bờ (Nguồn Internet)

- Một số khuyến cáo khi đi tắm biển

+ Trang bị kỹ năng bơi lội, không nên bơi một mình và nếu là trẻ nhỏ khi đi bơi phải có người lớn đi cùng để giám sát.

+ Dù biết bơi hay không, nên trang bị phao bơi và mặc áo phao trước khi xuống biển tắm.

+ Nên tắm biển ở những bờ biển có lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp và bơi ở vùng an toàn, cần quan sát các chỉ báo an toàn, tuyệt đối không bơi ở những khu vực cắm cờ đen và nếu cần thì nên trao đổi với nhân viên cứu hộ để biết đặc điểm bờ biển sắp xuống tắm.

 Nguyễn Đức Hiếu