Lực lượng TNXP được thành lập trong bối cảnhcuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang diễn ra ác liệt. Trước yêu cầu cấp bách của cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ra quyết định thành lập lực lượng TNXP với nhiệm vụ chủ yếu là phục vụ kháng chiến, đảm bảo giao thông vận tải, vận chuyển lương thực, vũ khí, cứu thương và xây dựng các công trình phục vụ chiến đấu. Ngày 15 tháng 7 năm 1950, tại Định Hóa, Thái Nguyên, lễ ra mắt lực lượng TNXP đã diễn ra, mở đầu cho một hành trình đầy gian khổ nhưng cũng rất hào hùng của tuổi trẻ Việt Nam.

Lực lượng thanh niên xung phong miền nam bốc dỡ hàng hóa, đạn dược phục vụ chiến đấu. Ảnh tư liệu 

Trong suốt cuộc kháng chiến chống Pháp, lực lượng TNXP đã thể hiện tinh thần dũng cảm, kiên cường, vượt qua mọi khó khăn, nguy hiểm để hoàn thành nhiệm vụ. Các đội TNXP đã tham gia vào nhiều chiến dịch lớn như chiến dịch Biên giới (1950), chiến dịch Điện Biên Phủ (1954), góp phần làm nên những chiến thắng vang dội, đánh bại thực dân Pháp, giải phóng hoàn toàn miền Bắc.

Sau khi miền Bắc được giải phóng, lực lượng TNXP tiếp tục được giao nhiệm vụ mới trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam. Trong giai đoạn này, lực lượng TNXP đã tham gia xây dựng nhiều công trình trọng điểm như đường Hồ Chí Minh, đường sắt Thống Nhất, các công trình thủy lợi, điện lực, góp phần quan trọng vào việc khôi phục và phát triển kinh tế, xã hội.

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, lực lượng TNXP một lần nữa lại đóng vai trò tiên phong, đảm nhận những nhiệm vụ nguy hiểm nhất. Họ đã tham gia mở đường, bảo đảm giao thông vận tải trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại, vận chuyển lương thực, vũ khí, cứu thương, xây dựng các căn cứ quân sự. Những đóng góp to lớn của lực lượng TNXPđã góp phần quan trọng vào chiến thắng của dân tộc, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào năm 1975.

Sau khi đất nước thống nhất, lực lượng TNXP tiếp tục được giao nhiệm vụ tham gia xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội, đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo. Họ đã góp phần xây dựng nhiều công trình kinh tế, văn hóa, xã hội quan trọng, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Lực lượng TNXP đã có những đóng góp to lớn trong suốt chiều dài lịch sử cách mạng Việt Nam. Vai trò của lực lượng này không chỉ được khẳng định qua những thành tích, chiến công cụ thể mà còn qua những giá trị tinh thần, đạo đức cách mạng mà họ đã để lại.

Tái hiện những ký ức kiêu hãnh của nữ chiến sĩ, thanh niên xung phong trường sơn. Ảnh: Internet.

Trước hết, lực lượng TNXP là biểu tượng của lòng yêu nước, tinh thần cống hiến và hy sinh vì Tổ quốc. Những thanh niên xung phong đã sẵn sàng rời bỏ cuộc sống bình yên, lên đường làm nhiệm vụ với tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh". Họ đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, không ngại hiểm nguy, sẵn sàng hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ. Những tấm gương sáng của TNXP như anh hùng La Văn Cầu, chị Võ Thị Sáu, anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi đã trở thành biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, tinh thần anh dũng, bất khuất của tuổi trẻ Việt Nam.

Thứ hai, lực lượng TNXP đã góp phần quan trọng vào các chiến thắng lịch sử của dân tộc. Trong các cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng TNXP đã trực tiếp tham gia chiến đấu, phục vụ chiến đấu, đảm bảo giao thông, vận chuyển lương thực, vũ khí, cứu thương, xây dựng các công trình phục vụ chiến đấu. Những đóng góp to lớn của lực lượng TNXP đã góp phần làm nên những chiến thắng vang dội, giải phóng hoàn toàn miền Bắc, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Thứ ba, lực lượng TNXP đã góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Sau khi đất nước thống nhất, lực lượng TNXP đã tham gia xây dựng nhiều công trình kinh tế, xã hội quan trọng, đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo. Họ đã góp phần xây dựng đường sá, cầu cống, thủy lợi, điện lực, trường học, bệnh viện, góp phần nâng cao đời sốngvật chất và tinh thần của nhân dân.

Thứ tư, lực lượng TNXP đã góp phần giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ, truyền lửa nhiệt huyết, tinh thần cách mạng cho các thế hệ thanh niên Việt Nam. Những tấm gương sáng của TNXP đã trở thành nguồn động viên, cổ vũ to lớn cho các thế hệ thanh niên, giúp họ hiểu rõ hơn về lịch sử, truyền thống cách mạng của dân tộc, từ đó thêm yêu quý, tự hào và có trách nhiệm hơn với Tổquốc.

Trải qua 74 năm xây dựng và trưởng thành, lực lượng TNXP đã để lại nhiều bài học quý báu, không chỉ cho thế hệ hôm nay mà còn cho các thế hệ mai sau.

Trước hết, đó là bài học về tinh thần yêu nước, sẵn sàng cống hiến, hy sinh vì Tổ quốc. Lực lượng TNXP đã chứngminh rằng, với lòng yêu nước, tinh thần cống hiến, hy sinh, tuổi trẻ có thể làm nên những điều kỳ diệu, góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Đây là bài học quý báu, là nguồn cảm hứng, động viên to lớn cho thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay và mai sau.

Thứ hai, đó là bài học về tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái. Lực lượng TNXP luôn coi trọng tinh thần đoàn kết, hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau trong công việc và cuộc sống. Họ đã cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đây là bài học quý báu, góp phần xây dựng mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên trong cộng đồng, xây dựng một xã hội đoàn kết, phát triển.

Thứ ba, đó là bài học về tinh thần tự lực, tự cường, dám nghĩ, dám làm. Lực lượng TNXP luôn đề cao tinh thần tự lực, tự cường, không ngại khó khăn, thử thách, dám nghĩ, dám làm, sáng tạo trong công việc. Họ đã góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Đây là bài học quý báu, góp phần khơi dậy tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Kỷ niệm ngày truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950 - 15/7/2024) là dịp để chúng ta ôn lại những trang sử hào hùng của lực lượng TNXP, tôn vinh những đóng góp to lớn của họ trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Đồng thời, đây cũng là dịp để chúng ta rút ra những bài học quý báu từ lực lượng TNXP, từ đó tiếp tục phát huy tinh thần yêu nước, cống hiến, hy sinh, đoàn kết, tự lực, tự cường của tuổi trẻ Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Nguồn tài liệu tham khảo:

- Hồ Chí Minh Toàn Tập, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia

- Lịch sử lực lượng Thanh niên xung phong Việt Nam, Nhà xuất bản Thanh Niên

- Các văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc từ lần thứ VI đến lần thứ XII

- Các bài viết, tư liệu về lực lượng Thanh niên xung phong trên các báo, tạp chí chính thống